Çin Google’ı Neden Yasakladı?

2010 yılında Çin’in Google’ı yasaklaması; siyasi, ekonomik ve ideolojik sebeplere dayandığı için tüm dünyada yoğun bir ilgi ve tartışma yarattı. Aslında Çin, Google’ı bir dizi nedenden dolayı yasakladı. Bunlardan en dikkat çekeni ülkenin tartışmalı Büyük Güvenlik Duvarı ve katı sansür kuralları. İşte, Çin’in Google’ı yasaklaması ile ilgili daha fazlası…

Büyük Güvenlik Duvarı

Çin hükümeti; internet üzerinde sıkı bir kontrol uyguluyor ve Çin Komünist Partisi’ni eleştiren, siyasi açıdan hassas ya da sosyal istikrara zarar verdiğini düşündüğü her şeyi aktif olarak tarıyor ve engelliyor.

Bilgiye sınırsız erişim sunmakla övünen Google’ın arama motoru, hükümet tarafından yapılan sansür talepleriyle çatışmaya girdi. Çin Google da arama sonuçlarını kısıtlamak ve hükümetinin hedefleriyle uyuşmayan içerikleri kaldırmak zorunda kaldı.

Büyük Güvenlik Duvarı’nın Özellikleri

Çin hükümeti için hassas ya da eleştirel olduğu düşünülen web siteleri ve web sayfalarına erişim Büyük Güvenlik Duvarı tarafından engellenmektedir. Buna; Çin dışından haber kaynakları, insan haklarını destekleyen web siteleri ve siyasi protestolarla ilgili web siteleri de dahildir.

Bu duvar, anahtar kelime filtreleri kullanarak internet trafiğinde saldırgan veya hassas olduğu düşünülen belirli kelime ve ifadeleri arar. Bu terimleri içeren çevrimiçi mesajlar sıklıkla filtrelenir veya yasaklanır. DNS filtreleme için ise; kullanıcılar yasaklanmış web sitelerine erişmeye çalıştığında, Büyük Güvenlik Duvarı onları başka web sitelerine veya hata sayfalarına yönlendirmek için DNS manipülasyonunu kullanabilir.

IP sansürü, belirli IP adreslerini veya IP adres aralıklarını belirleyerek ve yasaklayarak web sitelerine, çevrimiçi materyallere veya belirli çevrimiçi hizmetlere erişimi sınırlayan bir uygulamadır. Hükümetler, şirketler ve internet servis sağlayıcıları (İSS’ler) bilginin yayılmasını düzenlemek, sansür düzenlemeleri uygulamak veya siber saldırılara karşı savunmak için IP filtrelemeyi sıklıkla kullanmaktadır.

Çin’de ayrıca Facebook, WhatsApp, Twitter ve diğerleri dahil olmak üzere sosyal medya sitelerine ve mesajlaşma uygulamalarına erişim de aynı şekilde Büyük Güvenlik Duvarı tarafından kontrol edilmektedir. Bu hizmetlerin büyük bir kısmı ya tamamen yasaklanmış ya da sadece kısmen izin verilmiştir.

Çin’in Siber Alan Egemenliği

Çin, “siber alan egemenliği” fikrinin en güçlü destekçilerinden biri. Çin hükümetine göre, her ülke kendi sınırları içinde interneti uygun gördüğü şekilde kontrol etme ve düzenleme hakkına sahiptir. Bu, bilgi akışını yönetmeyi, materyalleri incelemeyi ve internetteki faaliyetlere göz kulak olmayı gerektirir.

Yasak kararı, Google’ın Çin’in dijital egemenlik iddiasına bir meydan okuma olarak görülen Çin’in sansür düzenlemelerine tamamen uyma konusundaki isteksizliğinin bir sonucu olarak alındı. Kısıtlama, Çin hükümeti tarafından dijital alan üzerindeki kontrolü geri alma girişimi olarak görüldü.

Yerli Teknoloji Devlerini ve Ticari Çıkarları Kontrol Altında Tutmak

Google’ın yerel Çinli internet firmalarıyla karşılaştığı güçlü rekabet, yasağa katkıda bulunan önemli bir faktördü. Google, Baidu, Alibaba ve Tencent gibi şirketlerin hakimiyeti nedeniyle Çin pazarında önemli bir varlık göstermekte zorlandı. Çin hükümeti kendi teknoloji sektörünü destekledi ve Google’ın faaliyetlerini sınırlandırarak yerel işletmelere rekabet avantajı sağladı.

Gizlilik ve Veri Güvenliği Endişeleri

Çin, Google’ın kullanıcı verilerini kullanmasının ulusal güvenliğe yönelik olası tehditleri konusunda endişelerini dile getirdi.

Bu endişeler tamamen temelsiz olmamakla birlikte tartışma yarattı. Google’ın veri sızıntıları ve saldırılarla ilgili önceki deneyimleri göz önüne alındığında, veri güvenliği konusunda endişelenmek için iyi nedenler var.

Google güvenlik protokollerini geliştirdi. Çin hükümeti uluslararası teknoloji firmalarına şüpheyle yaklaşmaya devam etti ve daha iyi veri güvenliği ve dışarıdan izlemeye karşı savunma sağladığını düşündüğü yerli alternatifleri tercih etti.

Siber Güvenlikte Zorluklar

Google 2010 yılında açıkça Çin’i firmaya yönelik çeşitli siber saldırıların kaynağı olmakla suçladı. Bu saldırılar Google’ın sunucularına girmeyi ve özel verilere erişmeyi amaçlıyordu.

Teknoloji devi ile Çin hükümeti arasındaki ilişkiler, Google’ın Çin pazarını terk etme tehdidini de içeren tepkisi sonucunda ciddi şekilde gerildi.

Çin saldırılarla doğrudan ilgisi olduğunu sürekli olarak reddetmiş olsa da, bu tartışma dikkatleri uluslararası ilişkileri etkileyen casusluk ve siber tehditler konusuna çekti.

Uluslararası İlişkiler Dinamikleri

Çin’in dünyanın geri kalanıyla olan bağlantıları yıllar içinde önemli ölçüde değişmiştir. Google yasağı, Çin’in ülke içindeki çıkarları ile ülke dışındaki itibarı arasında bir denge kurmaya yönelik değişen stratejisinin bir göstergesidir.

Çin hükümeti, Google gibi çok uluslu şirketleri rahatsız eden iç düzen ve istikrarın korunmasına yüksek öncelik veriyor. Öte yandan Çin, özellikle ticaret ve diplomasi açısından uluslararası toplumda iyi bir itibara sahip olmak istiyor.

Amerika Çin’in Google Yasağına Nasıl Tepki Verdi?

Çin’in ABD ile ilişkileri, Çin’deki Google yasağından çeşitli şekillerde büyük ölçüde etkilendi. Bu durum, iki süper güç arasında ticaret, siber güvenlik, bilgi akışı ve insan hakları alanlarında ikili ilişkileri geren daha büyük sorunların bir mikrokozmosudur.

Çin ve ABD arasındaki ticari ve ekonomik bağlar Google yasağından etkilenmiştir. Google’ın Çin pazarını terk etmesi, ABD’li internet işletmelerinin Çin’in düzenleyici ortamında yaşadığı zorlukların bir göstergesiydi.

Bu eylem, Çin’de iş yapan uluslararası işletmelerin karşılaşabileceği belirsizlik ve kısıtlamalara bir örnek teşkil etti. Sonuç olarak, Çin pazarının erişilebilirliğine ilişkin endişeleri artırarak iki ülke arasındaki ticaretin genel dinamiklerini etkiledi.

Siber güvenlik sorunları Google yasağıyla ilişkilendirildi. Google kısıtlaması, Çin’in sıkı internet filtreleme ve kontrol prosedürlerinin sadece bir örneği olup, Çin’den gelen siber güvenlik tehditlerine ilişkin endişelere yol açmıştır.

Amerika’nın Çin’in siber faaliyetlerine ilişkin endişelerini dile getirmesi sonucunda siber güvenlik konusundaki görüşmeler daha karmaşık bir hal almıştır. Bu endişeler uluslararası bağları etkilemiş ve dijital alanda güven tesis etme çabalarını sekteye uğratmıştır.

Bilgi akışı da Google’ın yasağından etkilendi. Sonuç olarak yabancı ziyaretçiler ve Çin vatandaşları daha az bilgi edinme özgürlüğüne sahip oldu. Bu sınırlama, Çin’in daha geniş kapsamlı anlatı kontrolü ve hükümetin hassas gördüğü verilere erişimi sınırlama stratejisine uymaktadır. ABD’nin sınırsız ifade özgürlüğünü ve bilgiye erişimi desteklemesi iki ülke arasında bir anlaşmazlık noktası olmuştur.

Google’ın kısıtlamasının etkisi Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasındaki ticaret müzakerelerini de etkiledi. Yasak da dahil olmak üzere Çin’in internet sansürü politikaları üzerine müzakereler yapıldı. ABD’nin ticaretle ilgili daha genel konulara ek olarak bu düzenlemelerle ilgili endişelerini dile getirmesi sonucunda ticaret görüşmeleri ile internet özgürlüğü ve erişimi tartışmaları arasında karmaşık bir etkileşim söz konusu.

Google yasağı artık daha genel insan hakları sorunlarının bir temsili olarak görülüyor. Çin’de basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğüne ilişkin uluslararası görüşmelerde ve tartışmalarda gündeme gelmiştir. ABD’nin Google’ı örnek göstererek Çin hükümetinin sivil özgürlükler konusundaki tutumuna ilişkin endişelerini dile getirmesi nedeniyle ABD-Çin ilişkilerinin insan hakları boyutu da bundan etkilenmiştir.