Araştırmalar, diş eti sağlığının kalp hastalığı, diyabet ve hatta Alzheimer gibi birçok sağlık sorunu ile bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.
Peki, diş ve diş eti sağlığını korumak için yalnızca şekerli gıdalardan kaçınmak yeterli mi?
Dişlere zarar veren yiyeceklerin yanı sıra ağız sağlığını destekleyen besinler de son derece önemli. Özel bir diş kliniklerinde diyetisyen olarak çalışan Anna Groom, diş sağlığı için C ve D vitaminleri ile kalsiyum ve fosforun önemine vurgu yapıyor. C vitamininin kolajen sentezinde ve sağlıklı dokuların korunmasında kritik bir rol oynadığını belirten Groom, eksikliğinin diş eti kanamalarına yol açabileceğini ifade ediyor. D vitamini ise vücudun yeterli miktarda kalsiyum depolamasına yardımcı olarak dişleri koruyor. Fosfor da kalsiyum ile birlikte çalışarak diş sağlığını destekliyor. C vitamini eksikliği nadir görülse de, bu vitamin domates, biber, brokoli ve patates gibi gıdalarda bol miktarda bulunuyor.
D vitamini, yağlı balıklar, yumurta ve et ürünlerinde yer alıyor, ancak gıda yoluyla yeterli alım yapmak zor olabilir. İngiltere’deki Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) uzmanları, özellikle sonbahar ve kış aylarında D vitamini takviyesi almayı öneriyor. Süt ürünleri, brokoli, portakal ve tofu gibi gıdalar iyi kalsiyum kaynakları arasında yer alıyor. Fosfor ise et, yumurta, fındık, süt ürünleri ve tam tahıllı gıdalarda bulunuyor.
Nisan ayında yapılan bir araştırmada, diyetin diş sağlığına etkisi incelendi. Daha az et ve işlenmiş karbonhidrat tüketerek iltihaplanmayı azaltan, Omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar, bitki nitratları ve lif bakımından zengin bir diyet uygulayan bireylerde diş eti iltihabı ve kanama oranlarının azaldığı görüldü. Ancak bu, 30 kişilik küçük bir deneme olduğu için kesin sonuçlar için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Zararlı Gıdalar Nelerdir? Gazlı içecekler ve şekerli yiyecekler dişlerin en büyük düşmanlarıdır. Bunun yanı sıra ağız sağlığına zarar veren diğer gıdalar da mevcuttur:
- Limonlu sıcak su, diş minesine zarar verir.
- Kuru meyveler dişlere yapışarak temizlenmesi zor hale gelir.
- Cips de dişlere yapışan bir atıştırmalıktır.
- Bazı meyveli çaylar yüksek şeker içeriğine sahiptir.
- Soda asidik bir içecek olduğundan yemekle birlikte tüketilmesi önerilir.
- Meyveli atıştırmalıklar da dişlere yapışma eğilimindedir.
- Fermente gıdalar asidik özellikleri nedeniyle diş minesine zarar verebilir.
Bu gıda ve içecekleri yemek saatleri dışında tüketiyorsanız, ağzınızı çalkalayarak olumsuz etkileri azaltabilirsiniz. Şekersiz sakız çiğnemek veya bir parça peynir yemek de faydalı olabilir.
Atıştırmalıklara Dikkat! Şekerli veya nişastalı yiyecekler tükettiğinizde ağzınızın pH seviyesi düşer, çünkü şekerle beslenen bakteriler asit üretir. Yarım saatte bir atıştırıyorsanız, ağzınızın asitli ortamdan hiç dinlenmemesi demektir ve bu da çürük riskini artırır. İngiliz Dişhekimleri Derneği’nden Profesör Damien Walmsley, “Sürekli atıştırıyorsanız dişlerinizde hızla çürükler oluşacaktır” uyarısında bulunuyor.
Meyveler de benzer etkiyi gösterebilir. Uzmanlar, gün boyu yüksek doğal şeker içeren meyveler tüketmenin de çürük riskini artırabileceğini belirtiyor. Ara öğün sayısının günde iki veya üç ile sınırlı tutulması ve şekerli veya asidik içeceklerin yemeklerle birlikte tüketilmesi önerilmektedir.
Walmsley, yemek yerken yiyecekleri çiğnemenin tükürük üretimini artırdığını hatırlatıyor. “Yemek zamanında tükürük üretiminin artması, zararlı asitlerin ve yiyecek parçacıklarının dişlerden uzaklaştırılmasına yardımcı olur, böylece dişlerin çürümeye karşı korunmasını sağlar” diyor.
Uzmanlar, sağlıklı bir beslenmenin yanı sıra düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanma ve diş temizliği yaptırmanın önemini vurguluyor.
